Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In het Besluit begroting en verantwoording is bepaald dat in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen. De kengetallen worden meerjarig gepresenteerd. Naast de kengetallen wordt een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie opgenomen. Vanaf dit jaarverslag publiceren we de kengetallen afgerond op hele cijfers, de vergelijkende cijfers pasten we hierop aan.

 
De provincie Gelderland hanteert bij de beoordeling van de kengetallen een classificering in drie categorieën, waarbij categorie A het minst risicovol is en categorie C het meest risicovol. Per kengetal voor de jaarrekening 2020 gaan wij nader in op de vergelijking met deze classificatie. De provincie zal bij de beoordeling van de begroting ook het ‘Gelderse gemiddelde’ van alle kengetallen publiceren, zodat wij het kengetal van West Betuwe daarmee kunnen vergelijken.

Netto schuldquote en gecorrigeerde netto schuldquote
De netto schuldquote geeft de netto-schuld als aandeel van de totale inkomsten weer. Dit kengetal geeft aan of een gemeente investeringsruimte heeft of juist op zijn tellen moet passen. Daarnaast zegt het kengetal ook wat over de flexibiliteit van de begroting. Hoe hoger de schuld, hoe meer kapitaallasten er zijn (rente en aflossing) waardoor een begroting minder flexibel wordt. Volgens de classificatie van de provincie is tussen 90 procent en 130 procent sprake van een enigszins risicovolle score, een getal <90% geeft een minst risicovolle score. De ontwikkeling van dit kengetal laat voor West Betuwe een (sterke) verbetering ten opzichte van de jaarrekening 2019  en de begroting 2020.  Deze verbetering wordt vooral veroorzaakt doordat de netto schuld in 2020 met ruim 31,8 miljoen euro is afgenomen. Ten opzichte van de begroting 2020 is de netto schuld ruim 60,6 miljoen euro lager dan geraamd. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de toevoeging van de positieve resultaten van de jaarrekening 2019 aan de reserves, de verkoop van de Eneco-aandelen, hogere grondverkopen en het achterblijven van de voorgenomen investeringen. Voor 2020 heeft West Betuwe de categorie 'minst risicovol' behaald. Dit kengetal wordt in hoge mate beïnvloed door de hoogte van de totale inkomsten (inclusief grondverkopen).

De gecorrigeerde netto schuldquote geeft hetzelfde beeld.

Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft de mate aan waarmee de gemeentelijke bezittingen zijn betaald met eigen middelen. Een solvabiliteitsratio onder de 20 procent wordt door de provincie als meest risicovol beschouwd; een ratio van 50 procent en hoger is het minst risicovol. West Betuwe scoort in de jaarrekening 2020 de classificatie B, hetgeen een enigszins risicovolle score betekent, hoewel ten opzichte van de begroting 2020 er een duidelijke verbetering zichtbaar is.

Structurele exploitatieruimte
Het kengetal structurele exploitatieruimte geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte binnen de vastgestelde begroting is, en of de gemeente in staat is om structurele tegenvallers op te vangen dan wel of er nog ruimte is voor nieuw beleid. Een positieve begroting én meerjarenraming wordt door de provincie gezien als minst risicovol. De kengetallen voor West Betuwe komen boven deze norm uit en krijgen daarom een ruime voldoende.

Grondexploitatie
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (boekwaarde) is ten opzichte van de jaarlijkse baten. De provincie classificeert een uitkomst >35 procent als meest risicovol. Over de uitkomsten van dit kengetal kan worden gesteld dat de grondexploitatie van West Betuwe enigszins risicovol is. De jaarrekening 2020 geeft een voordeliger uitkomst dan begroot (30 procent werkelijk ten opzichte van 39 procent geraamd). Ook ten opzichte van het kengetal bij de jaarrekening 2019 (44 procent) is er sprake van een aanzienlijke verbetering. Het voordeel ten opzichte van de jaarrekening 2019 en de begroting 2020 wordt vooral veroorzaakt door de lagere boekwaarde van de complexen. Deze bedraagt eind 2020 47,4 miljoen euro. Eind 2019 was dit nog 57 miljoen euro, terwijl de raming in de begroting 2020 48,7 miljoen euro is. Daarnaast zijn de werkelijke baten in 2020 aanzienlijk hoger dan in 2019 en de raming voor 2020 (respectievelijk 33 en 36 miljoen euro hoger). Beide afwijkingen beïnvloeden het kengetal in positieve zin.

Belastingcapaciteit
Voor de berekening van dit kengetal worden de woonlasten voor een gezin bij een gemiddelde WOZ-waarde afgezet tegen het landelijk gemiddelde voor een gezin in het voorafgaande begrotingsjaar. De uitkomsten van dit kengetal laten zien dat de gemiddelde woonlasten in West Betuwe boven het landelijk gemiddelde liggen. De provinciale classificatie C bevestigt dit beeld. Het hogere percentage ten opzichte van de begroting wordt veroorzaakt doordat de gemiddelde aanslag voor de woonlasten (OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing) in 2020 in werkelijkheid naar verwachting 37 euro hoger zal uitvallen dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt doordat de gemiddelde door de Avri in rekening gebrachte afvalstoffenheffing 46 euro hoger is, terwijl de gemeentelijke heffingen gemiddeld juist 9 euro lager zijn dan geraamd.

Beoordeling financieel beeld in samenhang met de kengetallen
De kengetallen van deze jaarrekening laten zien dat de financiële positie van West Betuwe verbeterd is
ten opzichte van de begroting 2020. Zowel de netto-schuldquote als de solvabiliteit vallen in de provinciale categorie 'minst risicovol. Bij de grondexploitatie zijn er positieve ontwikkelingen en het kengetal scoort in de categorie 'enigszins risicovol'. Er zijn weinig mogelijkheden om de lokale lasten verder te verhogen.