De financiële huishouding van een gemeente werkt in de basis zoals iedere andere financiële huishouding. Naast de jaarlijkse baten en lasten die in de exploitatie staan, kunnen we voor aanvullende (incidentele) lasten geld uit reserves halen. Via de balans en de exploitatierekening verkrijgen we snel inzicht in de financiën van West Betuwe.
In de balans komt de verhouding tussen de bezittingen (activa) en de daarvoor beschikbare eigen middelen (reserves) en financieringsmiddelen van derden (schulden) tot uitdrukking.
In de exploitatierekening maken we duidelijk welke inkomsten de gemeente heeft en waar het geld aan wordt uitgegeven. Het jaarrekeningresultaat is het saldo van de inkomsten en uitgaven in dat jaar en de verrekening met de reserves. Het saldo van inkomsten en uitgaven voor verrekening met reserves geeft aan of we per saldo middelen aan het eigen vermogen kunnen toevoegen (bij een positief saldo), of dat we middelen aan het eigen vermogen moeten onttrekken (bij een negatief saldo).
Gerealiseerd resultaat
Het werkelijke jaarrekeningresultaat 2020 bedraagt 7.423.967 euro. Bij de decemberwijzing 2020 verwachtten we een resultaat van 2.164.559 euro. Het uiteindelijke resultaat is dus 5.259.408 euro hoger dan verwacht.
In onderstaande tabel ziet u het overzicht van het resultaat:
Bedragen x € 1.000 | |||||
Financieel resultaat | Begroot na wijziging | Werkelijk | Verschil | ||
Baten | 155.497 | 159.505 | 4.008 | ||
Lasten | -144.039 | -137.116 | 6.923 | ||
Gerealiseerd totaal saldo baten en lasten | 11.458 | 22.389 | 10.931 | ||
Onttrekkingen uit de reserves | 32.751 | 25.083 | -7.668 | ||
Toevoegingen aan de reserves | -42.044 | -40.047 | 1.997 | ||
Totaal | 2.165 | 7.424 | 5.259 |
Afwijkingen per programma
Om een goed beeld te krijgen van de oorzaak van afwijkingen laat de volgende tabel zien binnen welke programma’s verschillen optreden en hoe groot die verschillen zijn ten opzichte van de laatste vastgestelde begrotingswijziging (decemberwijziging 2020).
Bedragen x € 1.000 | |||||
Programma | Saldo na December wijziging | Saldo jaarrekening 2020 | Verschil | ||
1. Bestuur en Ondersteuning | -25.886 | -25.442 | 444 | ||
2. Veiligheid | -6.794 | -5.399 | 1.395 | ||
3. Verkeer, Vervoer en Waterstaat | -11.530 | -9.373 | 2.157 | ||
4. Economie | -721 | 495 | 1.216 | ||
5. Onderwijs | -4.293 | -4.058 | 235 | ||
6. Sport, Cultuur en Recreatie | -8.554 | -8.482 | 72 | ||
7. Sociaal Domein en Volksgezondheid | -34.623 | -35.443 | -820 | ||
8. Duurzaamheid en Milieu | -3.471 | -3.219 | 252 | ||
9. Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing | -3.341 | -1.761 | 1.580 | ||
10. Financiering en Algemene dekkingsmiddelen | 101.378 | 100.105 | -1.273 | ||
Totaal | 2.165 | 7.424 | 5.259 |
Structureel resultaat
Door het opnemen van een tabel met het structureel resultaat wordt een onderbouwing gegeven van het structurele begrotingsevenwicht. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan het inzicht in de financiële positie van de gemeente. Van een structureel begrotingsevenwicht is sprake als structurele lasten in de begroting worden afgedekt door structurele baten. Met deze tabel wordt aangegeven in hoeverre het jaarrekeningresultaat van 2020 is samengesteld uit incidentele baten en lasten.
Het effect van de incidentele baten en lasten op het resultaat is als volgt:
Bedragen x € 1.000 | |||||
Structureel resultaat | Begroot na wijziging | Werkelijk | Verschil | ||
Saldo van baten en lasten | 11.458 | 22.389 | 10.931 | ||
Toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves | -9.293 | -14.964 | -5.671 | ||
Gerealiseerd resultaat | 2.165 | 7.424 | 5.259 | ||
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo) | -985 | 3.129 | 4.114 | ||
Structureel resultaat | 3.150 | 4.295 | 1.145 |
Een overzicht van de incidentele baten en lasten is opgenomen in het jaarrekeningoverzicht.
Bij het opstellen van de tabel incidentele baten en lasten zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:
- Het betreft baten en lasten die zich voordoen in de begroting en/of de jaarrekening.
- Het betreft baten en lasten opgenomen met een drempel vanaf 50.000 euro.
-Het betreft baten en lasten die zich maximaal drie jaar voordoen of waarvan de eindigheid vastligt als gevolg van een raadsbesluit of toekenningsbesluit.
-Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves zijn in beginsel incidenteel van aard. Een uitzondering vormen de bestemmingsreserves voor de (gedeeltelijke) dekking van kapitaallasten die als structureel worden gerekend. Ook de reserves voor de beheerplannen die vanaf 2021 (weer) via voorzieningen worden geëgaliseerd, worden als structureel gerekend.
Budgetoverhevelingen
Bij de decemberwijziging heeft de raad diverse budgetten overgeheveld naar 2021 omdat niet alle activiteiten, waarvoor een incidenteel budget beschikbaar is, geheel of gedeeltelijk afgerond zijn in 2020. Bij de decemberwijziging zijn echter niet alle budgetten overgeheveld omdat toen nog niet alle informatie beschikbaar was of omdat een deel van de budgetten pas in december 2020 verkregen zijn via het gemeentefonds (decembercirculaire 2020). Via de resultaatbestemming bij de jaarrekening stellen we voor om deze budgetten over te hevelen naar 2021.
Bedragen x € 1.000 | |||||
Budgetoverhevelingen | |||||
Ambtsketen burgemeester | 20 | ||||
Griffie | 68 | ||||
Accountantskosten | 10 | ||||
Afkoop onderhoud Prorail | 100 | ||||
Wet Inburgering | 112 | ||||
WMO zorg ambulant 18+ | 245 | ||||
Kansrijke start | 13 | ||||
Training toegang Sociaal domein | 35 | ||||
Nota grondbeleid en nota bovenwijkse voorzieningen | 14 | ||||
Bereikbaarheid Linge | 80 | ||||
Inkoopfunctie | 67 | ||||
Aankoop grond Karnheuvelsestraat Est | 50 | ||||
Harmonisatie sportbeleid | 89 | ||||
Covid-19 compensatie junibrief/septembercirculaire 2020 | 324 | ||||
Covid-19 compensatie decembercirculaire 2020 | 99 | ||||
Corona noodfonds | 176 | ||||
Totaal budgetoverhevelingen | 1.502 |
Toelichting budgetoverhevelingen
Ambtsketen burgemeester
In de tweede bestuursrapportage 2020 is een budget van 20.000 euro beschikbaar gesteld voor de aankoop van de ambtsketen. De levering (en de betaling) hiervan vindt plaats in 2021.
Griffie
Het opstarten van de Rekenkamer is vertraagd naar 2021. Daarnaast gaat het griffie personeel in 2021 in plaats van 2020 op cursus en zijn kosten voor het RIS ook doorgeschoven naar 2021.
Accountantskosten
De advisering over verordeningen voor de auditcommissie vindt plaats in 2021 in plaats van 2020.
Afkoopsom ProRail
Via de Bloesemrapportage 2018 van voormalig gemeente Geldermalsen is besloten dat de jaarlijkse onderhoudslasten aan de geluidschermen langs het spoor worden afgekocht bij ProRail. Deze afkoop bedraagt 100.000 euro in het jaar 2020. Pro Rail heeft echter nog geen factuur hiervoor gestuurd, waardoor betaling plaatsvindt in 2021.
Inburgering
De inwerkingtreding van de Wet Inburgering is doorgeschoven naar 1 januari 2022. In de meicirculaire 2020 hebben we extra geld ontvangen voor invoering van de nieuwe wet en voor maatschappelijke begeleiding statushouders. De niet bestede gelden in 2020 van 112.000 euro hevelen we over naar 2021.
WMO zorg ambulant 18+
Via de septembercirculaire 2020 ontvingen we 18.000 euro voor de brede aanpak dak- en thuislozen. De maatschappelijke opvang is belegd bij gemeente Nijmegen. In het kader van landelijke toegankelijkheid maatschappelijke opvang heeft de gemeente hier ook een rol in gekregen en hiervoor budget ontvangen.
Van de gemeente Nijmegen hebben we 227.000 euro ontvangen voor de innovatie ambulantisering GGZ. Daarnaast heeft deze gemeente ook zijn reserve Beschermd wonen opgeheven. Het saldo is verdeeld over de deelnemende gemeenten voor de uitvoering van de taken decentralisatie beschermd wonen. De uitgaven ten laste van deze budgetten worden vanaf 2021 gedaan.
Kansrijke start
Kansrijke start is een actieprogramma om zorg en ondersteuning te bieden aan kwetsbare gezinnen. De activiteiten zijn eind 2020 gestart waardoor de uitgaven veelal in 2021 worden gedaan.
Training toegang Sociaal domein
Vanwege Covid-19 kon het trainingsbureau de training niet verzorgen in 2020 en is deze verplaatst naar 2021.
Opstellen nota's grondbeleid en bovenwijkse voorzieningen
De nota bovenwijkse voorzieningen is in 2020 niet opgesteld en de nota grondbeleid gedeeltelijk. Afronding vindt plaats in 2021.
Bereikbaarheid Linge
In 2020 hebben we een inventarisatie gemaakt van de bereikbaarheid van de Linge vanuit de kernen. De uitvoering en de hieraan gerelateerde kosten geven we uit in 2021.
Inkoopfunctie
De activiteiten rondom het project Inkoopfunctie zijn later gestart vanwege Covid-19 en schuiven door naar 2021.
Aankoop grond Karnheuvelsestraat Est
De aankoop van de grond vindt plaats in 2021 in plaats van 2020.
Harmonisatie sportbeleid
Het college stelt voor de gelden die in 2020 niet zijn uit gegeven aan subsidies en sport en bewegen als gevolg van Covid-19 in te zetten voor de harmonisatie van het sportbeleid.
Compensatie pakket Rijk Covid-19
Het Rijk heeft via het gemeentefonds in 2020 gelden ter beschikking gesteld voor de compensatie van de Covid-kosten. Een deel van deze compensatie is gebruikt voor het opvangen van deze kosten in 2020. Het resterende budget gebruiken we voor de kosten in 2021.
Corona noodfonds
In 2020 heeft de raad 500.000 euro ter beschikking gesteld voor ondersteuning van de maatschappelijke organisaties als gevolg van Covid-19. Het budget is niet volledig benut. Het restant gebruiken we om deze organisaties (ook) in 2021 nog extra te ondersteunen.
Resultaat na budgetoverhevelingen
Wanneer we de budgetoverhevelingen van het resultaat afhalen, bedraagt het resultaat na budgetoverhevelingen:
Bedragen x € 1.000 | |||
Gerealiseerd resultaat na budgetoverhevelingen | |||
Gerealiseerd resultaat (saldo jaarrekening 2020) | 7.424 | ||
Budgetoverhevelingen | 1.502 | ||
Totaal | 5.922 |
Hieronder geven we een overzicht van de grootste afwijkingen ten opzichte van de begrotingswijziging van de decemberwijziging 2020. Voor een uitgebreide analyse per programma verwijzen wij u naar de financiële analyses bij de jaarrekening.
Bedragen x € 1.000 | |||||
Belangrijkste verschillen ten opzichte van gewijzigde begroting | |||||
Raad (accountant, rekenkamer en RIS) | 104 | ||||
Organisatiekosten | 164 | ||||
Kantoor (panden en kosten) | 151 | ||||
Wethouderspensioenen | -75 | ||||
Veiligheid (toezicht & handhaving en openbare orde en veiligheid) | 108 | ||||
Compensatiegelden Covid | 1.111 | ||||
Meerkosten/minder opbrengsten als gevolg van Covid-19 (diverse programma's) | -787 | ||||
Noodfonds Corona | 176 | ||||
Verkeer en vervoer (spoor, parkeren, gladheid e.d.) | 270 | ||||
Grondexploitaties bedrijventerreinen | 1.158 | ||||
Leerlingenvervoer | 350 | ||||
Huisvesting onderwijs en gymlokalen | -136 | ||||
Openluchtrecreatie | 80 | ||||
Sportbeleid | 89 | ||||
Afstoten snippergroen | 63 | ||||
Kulturhus Haaften | -97 | ||||
Toezicht kinderopvang | 62 | ||||
Wet Inburgering | 91 | ||||
Armoedebeleid | 257 | ||||
Inkomensvoorzieningen | 154 | ||||
WMO- en Jeugdzorg | -1.191 | ||||
WMO-zorg ambulant 18+ | 245 | ||||
Milieubeheer | 112 | ||||
Begraafplaatsen | 67 | ||||
Ruimtelijke Ordening en wonen | 202 | ||||
Grondexploitaties woningen | 1.492 | ||||
Omgevingsvergunningen | -109 | ||||
Gemeentelijke eigendommen | 227 | ||||
Algemene uitkering uit het gemeentefonds | 420 | ||||
Onroerende zaakbelastingen (OZB) | 121 | ||||
Voorziening dubieuze vorderingen | -72 | ||||
Diverse kleinere verschillen | 452 | ||||
Totaal afwijkingen | 5.259 |